ΕΚΕ & ΜμΕ
ΕΚΕ & ΜμΕ
Ο ρόλος των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΜμΕ) είναι καταλυτικός για την Ευρωπαϊκή και εθνική οικονομία. Τα περισσότερα από 25 εκατ. των ΜμΕ της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελούν το μεγαλύτερο κομμάτι της Ευρωπαϊκής αγοράς:
- δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας,
- προωθούν καινοτομίες και
- στηρίζουν την οικονομία των τοπικών κοινοτήτων.
Παραδοσιακά οι ΜμΕ ασχολούνται με την ΕΚΕ οικειοθελώς, παρακινούμενες από προσωπική αίσθηση ευθύνης του ιδιοκτήτη. Παράλληλα, η εμπειρία έχει δείξει ότι σε μεγάλο βαθμό οι ΜΜΕ δε γνωρίζουν το βαθμό επίδρασής τους στο περιβάλλον και στην κοινωνία.
Η εμπλοκή των ΜμΕ με την ΕΚΕ είναι δυνατό να οδηγήσει σε πολλαπλά οφέλη τόσο για τις ίδιες, όσο και για τα ενδιαφερόμενα μέρη τους, όλους εκείνους δηλαδή που επηρεάζονται από ή τις επηρεάζουν στη λειτουργία τους, αποτελώντας τελικά μια νέα μορφή “επιχειρηματικού κεφαλαίου”.
Ποια η σημασία της ΕΚΕ για τις ΜμΕ;
Το επιχειρηματικό περιβάλλον στις μέρες μας αλλάζει γοργά. Οι ιδιοκτήτες και τα στελέχη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων καλούνται σήμερα να κατανοήσουν πως ότι θεωρούσαμε δεδομένο στο παρελθόν για το φυσικό περιβάλλον, τις σχέσεις με τον άνθρωπο, την κοινωνία και τον ρόλο των επιχειρήσεων, μεταβάλλεται. Κύρια προσπάθεια των ΜΜΕ ιδιαίτερα στην Ελλάδα δεδομένων των συνθηκών είναι ο καθημερινός αγώνας για συνέχιση της λειτουργίας. Επομένως, η προσέγγισή της ΕΚΕ από πλευράς τους θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στις ειδικές συνθήκες και ανάγκες τους.
Πολλοί είναι οι παράγοντες που έκαναν το θέμα της κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων επίκαιρο, όχι μόνο για τις μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά και για τις μικρομεσαίες, δημιούργώντας ένα νέο πλαίσιο μέσα στο οποίο οι επιχειρήσεις καλούνται σήμερα να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες προσδοκίες όλων των ενδιαφερόμενων μερών απέναντι στο τρόπο με τον οποίο λειτουργούν και συμπεριφέρονται.
Οι Παράγοντες Της Εξέλιξης
- Παγκοσμιοποίηση: η παγκοσμιοποίηση και η απελευθέρωση των αγορών, με τα αμφισβητούμενα αποτελέσματά τους
- Ανάπτυξη της Κοινωνίας των Πολιτών: η ενίσχυση της ευαισθησίας των πολιτών σε θέματα προστασίας του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος,
- Αστικοποίηση: η αυξανόμενη αστικοποίηση των πληθυσμών ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες,
- Γνώση: η κοινωνία της γνώσης, της νέας τεχνολογίας και του πλουραλισμού της πληροφόρησης
- Βιώσιμη Ανάπτυξη: η βιώσιμη ανάπτυξη που υποδηλώνει την οικονομική ανάπτυξη που είναι οικολογικά ευαίσθητη και κοινωνικά δίκαιη
Τα Χαρακτηριστικά των ΜμΕ
- Ανομοιογενές σύνολο. Οι ΜμΕ αντιπροσωπεύουν ένα τεράστιο φάσμα σε όλους σχεδόν τους κλάδους της οικονομικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας, ενώ τις περισσότερες φορές λειτουργούν παράλληλα ως προμηθευτές, πελάτες και παραγωγοί των προϊόντων και υπηρεσιών τους.
- Περιορισμένο μέγεθος. Οι ΜμΕ λόγω του μεγέθους τους, έχουν περισσότερους περιορισμούς από ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις όπως περιορισμούς σε πόρους οικονομικούς και ανθρώπινου δυναμικού.
- Άμεσότητα επαφής με τοπικές κοινωνίες. Οι ΜμΕ λόγω του μεγέθους τους, γίνονται περισσότερο ορατές από ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις σε τοπικό επίπεδο και οι επιπτώσεις της λειτουργίας τους εντονότερα αισθητές.
- Συμβολή στην τοπική ανάπτυξη. Οι ΜΜΕ καλούνται να συμβάλλουν στην τοπική ανάπτυξη των κοινοτήτων και στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, μέσω της ενσωμάτωση ενός περισσότερο ανθρώπινου τρόπου λειτουργίας προκειμένου να πείσουν τα ενδιαφερόμενα μέρη τους ότι οι τοπικές κοινωνίες είναι πλουσιότερος μαζί τους παρά χωρίς αυτές.
- Συμμετοχή σε εφοδιαστικές αλυσίδες. Οι ΜμΕ καλούνται συχνά από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις – πελάτες τους να αναλάβουν πρωτοβουλίες ΕΚΕ προκειμένου να διασφαλίσουν τη συνέχιση της υφιστάμενης συνεργασίας τους ή να αναλαμβάνουν νέα έργα. Η ανάληψη πρωτοβουλιών ΕΚΕ επιτρέπει στις ΜμΕ να αξιοποιήσουν προς όφελός τους τα πλεονεκτήματα που μπορεί να τους αποφέρει η ΕΚΕ, τόσο σε επίπεδο βελτίωσης της ανταγωνιστικότητάς τους όσο και σε επίπεδο προληπτικής και έγκαιρης αντιμετώπισης των όποιων θεσμικών απαιτήσεων τους επιβληθούν στο μέλλον.
- Ανταγωνιστικότητα και διαφοροποίηση. Πάγια επιδίωξη των ΜμΕ αποτελεί η διαφοροποίηση από τους ανταγωνιστές τους, Όσες ΜμΕ έχουν εντοπίσει τα ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματα και το ρόλο που επιτελούν εντός των τοπικών κοινοτήτων με την ύπαρξή τους μπορούν να έχουν μακροχρόνια προοπτική, να εντοπίζουν αμεσότερα τους κινδύνους και να εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες.
Πως μπορούν οι ΜμΕ να εντάξουν την ΕΚΕ στις Καθημερινές τους δράσεις;
Χρειάζεται να υποστηρίξουν τους ανθρώπους τους στην ανάπτυξη μιας σειράς βασικών χαρακτηριστικών
1. Κατανόηση του ρόλου της
Η επιχείρηση πρέπει να γνωρίζει το ευρύτερο περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργεί και την επίδραση που έχουν οι δραστηριότητές της στο φυσικό περιβάλλον και την κοινωνία. Αναγνωρίζει δηλαδή ότι η ίδια είναι σημαντικός παράγοντας της κοινωνίας και αναζητά όσο το δυνατόν πιο θετικό αντίκτυπο των ενεργειών της.
Για το σκοπό αναθέτει αρχικά τη διαχείριση των θεμάτων ΕΚΕ σε ένα στέλεχός της, το οποίο θα πρέπει
- να γνωρίζει το ρόλο των διάφορων ενδιαφερόμενων μερών στην κοινωνία και τη συμβολή της επιχείρησης σ’ αυτήν
- να γνωρίζει τις τάσεις των διάφορων κοινωνικών και περιβαλλοντικών θεμάτων και πως αυτά σχετίζονται και επηρεάζουν τη δραστηριότητα της επιχείρησης
- να ασχολείται ενεργά στην προαγωγή ενός ειλικρινούς κοινωνικού και περιβαλλοντικού προβληματισμού σε όλη τη δομή της επιχείρησης
- να λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με τη μέτρηση και τον απολογισμό της περιβαλλοντικής και κοινωνικής επίδρασης της επιχείρησης
- να αναπτύσσει στρατηγικές που είναι σύμφωνες με σχετικές απαιτήσεις της αγοράς πέραν από τις νόμιμες καθώς και με συναφή με την ΕΚΕ πρότυπα και Αρχές
2. Οικοδόμηση συνεργασιών και συμπράξεων
Η επιχείρηση πρέπει να υποστηρίζει συνεργασίες τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό της περιβάλλον και συμμετέχει ή πρωτοστατεί στην ανάπτυξη στρατηγικών δικτύων και συμπράξεων, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της ικανότητα και των συνομιλητών της να διαχειρίζονται τα θέματα ΕΚΕ ουσιαστικά και αποτελεσματικά προς κοινό όφελος. Για παράδειγμα οι προμηθευτές της επιχείρησης κατανοούν την προσέγγιση που η ίδια έχει υιοθετήσει σχετικά με το περιβάλλον και οι εργαζόμενοί της εφαρμόζουν κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς προβληματισμούς στα καθημερινά τους καθήκοντα.
Για το σκοπό αυτό το υπεύθυνο για την ΕΚΕ στέλεχος
- γνωρίζει ότι πρέπει να συνεργάζεται με άλλους τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά
- μεταφέρει ιδέες και πληροφορίες με σαφήνεια και τρόπο που ενθαρρύνει τις συνεργασίες
- εμπλέκεται ενεργά σε ομάδες εργασίας ομοίων, υφισταμένων ή ανωτέρων στελεχών
- είναι υπεύθυνος για διαχείριση των διαδικασιών που ενθαρρύνουν τη συμμετοχή και ανάμειξη των μελών των ομάδων
- διασφαλίζει ότι υπάρχουν διαδικασίες που ενθαρρύνουν τη συμμετοχή και εμπλοκή των μελών των ομάδων
- αναπτύσσει επιχειρηματικές στρατηγικές που λαμβάνουν υπόψη την προοπτική της συνεργασίας μεταξύ των τμημάτων της επιχείρησης στην εφαρμογή στρατηγικών θεμάτων.
3. Αμφισβήτηση του παραδοσιακού τρόπου λειτουργίας
Η επιχείρηση πρέπει να είναι ανοικτή σε νέες ιδέες, να προσκαλεί τους άλλους στην υιοθέτηση νέων τρόπων σκέψης και να θέτει υπό αμφισβήτηση τον παραδοσιακό τρόπο λειτουργίας. Η διαρκής επανεξέταση του ρόλου και των λειτουργιών της επιχείρησης σε σχέση με ένα βιώσιμο μέλλον οδηγεί σε καινοτομίες που βελτιώνουν στην ποιότητα της ζωής των ίδιων των ανθρώπων και του περιβάλλοντος. Στην προσπάθεια αυτή η επιχείρηση μπορεί να εμπλέξει και εξωτερικούς φορείς με τους οποίους μοιράζεται κοινούς προβληματισμούς για το μέλλον.
Για το σκοπό αυτό τα στελέχη της επιχείρησης πρέπει να :
- γνωρίζουν ότι είναι απαραίτητο για την επιχείρηση να είναι ανοικτή σε νέες ιδέες
- αναγνωρίζουν την ανάγκη απομάκρυνσης από τους οικείους τρόπους εργασίας σε πλέον καινοτόμους
- επιδεικνύουν ερευνητικό μυαλό ενθαρρύνοντας νέες ιδέες και μεταφράζοντάς τες σε δράσεις
- επιδεικνύουν ηγετικό στυλ που μπορεί να προσαρμόζεται σε συγκεκριμένες καταστάσεις, να εμπνέει, να επηρεάζει και να ενθαρρύνει τους άλλους να αποδίδουν
4. Οικοδόμηση σχέσεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη
Η επιχείρηση πρέπει να προσδιορίζει ποια είναι τα ενδιαφερόμενα μέρη της, να οικοδομεί σχέσεις μαζί τους, να μετέχει σε διαβουλεύσεις και να εξισορροπεί τις απαιτήσεις. Τα ενδιαφερόμενα μέρη είναι όλοι εκείνοι που επηρεάζονται ή μπορούν να επηρεάσουν την επιχείρηση. Πρέπει να κατανοεί τις ευκαιρίες και τους κινδύνους που τα ενδιαφερόμενα μέρη εκπροσωπούν και να συνεργάζεται μαζί τους μέσα από ουσιαστικές διαβουλεύσεις λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις τους.
Για το σκοπό αυτό τα στελέχη της επιχείρησης πρέπει να :
- αναγνωρίζουν τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη της επιχείρησης και να ανταποκρίνονται ανάλογα
- γνωρίζουν ότι η επιχείρηση χρειάζεται να διατηρεί καλές σχέσεις με μια ευρεία ποικιλία ενδιαφερόμενων μερών
- ασχολούνται ενεργά στην οικοδόμηση σχέσεων και διαύλων επικοινωνίας με εκπροσώπους των ενδιαφερόμενων μερών
- λαμβάνουν συστηματικά υπόψη την επίδραση που έχουν οι αποφάσεις τους στα ενδιαφερόμενα μέρη
- επεξεργάζονται μια επιχειρηματική στρατηγική και να ισορροπούν τις –πιθανά– ανταγωνιστικές απαιτήσεις διαφορετικών ομάδων ενδιαφερομένων μερών
5. Ανάπτυξη στρατηγικής άποψης
Η επιχείρηση πρέπει να έχει στρατηγική άποψη για το επιχειρηματικό περιβάλλον. Πρέπει να διασφαλίζει ότι κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί προβληματισμοί περιλαμβάνονται στη γενική της επιχειρηματική στρατηγική. Η κατεύθυνση πρέπει να δίνεται από την ηγεσία της επιχείρησης και οφείλει να περιλαμβάνει όλους τους εργαζόμενους.
Για το σκοπό αυτό τα στελέχη της επιχείρησης πρέπει να :
- αναγνωρίζουν την ανάγκη για ύπαρξη στρατηγικού οράματος
- κατανοούν την αγορά και τους πελάτες, τον τρόπο που λειτουργεί η επιχειρηματική κοινότητα, τις δομές της, τη φιλοσοφία της και τον τρόπο που όλα αυτά συνδέονται με την ΕΚΕ
- ασχολούνται ενεργά στην εμπλοκή εργαζομένων και ενδιαφερόμενων μερών βάσει διαδικασιών στην ανάπτυξη και εφαρμογή της επιχειρηματικής στρατηγικής
- διασφαλίζουν την ενσωμάτωση της ΕΚΕ στις επιχειρηματικές στρατηγικές
- ενεργούν ως πρεσβευτές της ΕΚΕ και να έχουν την ικανότητα να επικοινωνούν αποτελεσματικά τη συμβολή της στην επίδοση της στρατηγικής της επιχείρησης
6. Αποδοχή της διαφορετικότητας
Η επιχείρηση πρέπει να αναγνωρίζει ότι οι άνθρωποι διαφέρουν μεταξύ τους, να σέβεται τη διαφορετικότητα αυτή και να προσαρμόζει τις προσεγγίσεις της σε διαφορετικές καταστάσεις που να απεικονίζονται σε δίκαιες και διαφανείς πρακτικές απασχόλησης και εν γένει συνεργασίας.
Για το σκοπό αυτό τα στελέχη της επιχείρησης πρέπει να :
- αναγνωρίζουν τη σημαντικότητα του σεβασμού της διαφορετικότητας
- κατανοούν τις ανάγκες της επιχείρησης για προσαρμογή των προσεγγίσεών της , της γλώσσας και των απόψεών της με τρόπο που να ταιριάζει σε διαφορετικές καταστάσεις, φιλοσοφίες και εμπλεκόμενους
- ασχολούνται ενεργά στη δημιουργία ενός εργασιακού περιβάλλοντος που είναι δίκαιο και που μπορεί να ποικίλει από πλευράς φιλοσοφίας και φυλής, φύλου, θρησκείας κ.λπ.
- διασφαλίζουν την εξέλιξη των εργαζομένων στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους, να παρέχουν αναπληροφόρηση για την απόδοση, να θέτουν εργασιακούς στόχους και να ελέγχουν την πρόοδό τους
- αναπτύσσουν επιχειρηματικές στρατηγικές που αξιολογούν τους εργαζόμενους και επιχειρηματικούς συνεργάτες ανεξάρτητα από γένος, φυλή, ηλικία, φυσική ανικανότητα, σεξουαλικό προσανατολισμό κ.λπ.
Ποια τα Βήματα για την εφαρμογή ΕΚΕ στην πράξη;
Η ανάπτυξη των πιο πάνω χαρακτηριστικών θα βοηθήσει σημαντικά στην υιοθέτηση και εφαρμογή της ΕΚΕ από μια επιχείρηση μέσω των ακόλουθων βημάτων.
Βήμα 1. Προσδιορισμός του σκοπού και του οράματος της επιχείρησης
Αναρωτηθείτε αν εκτός της επίτευξης κέρδους, περιλαμβάνονται μέσα στους στόχους και το όραμα της επιχείρησής σας και οφέλη για τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Οι επιχειρηματικοί συνεργάτες σας και οι πελάτες σας τρέφουν εκτίμηση προς την επιχείρησή σας και θέλουν να συνεργάζονται μαζί σας; Το προσωπικό σας θεωρεί την επιχείρησή σας σαν έναν εξαιρετικό χώρο εργασίας; Η τοπική κοινωνία θεωρεί ότι η επιχείρησή σας είναι καλός γείτονας;
Αξιολογείστε τι από τα πιο πάνω είναι σημαντικό για την επιχείρησή σας και ενσωματώστε το στον σκοπό και το όραμα της.
Βήμα 2. Ορισμός υπεύθυνου για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη
Ορίστε σε ένα από τα στελέχη σας ή σε μία ομάδα στελεχών την ενασχόληση με θέματα ΕΚΕ και αναλάβετε ως ηγέτης προσωπικά το συντονισμό των δράσεων ΕΚΕ μέσα στην επιχείρηση. Ο ρόλος του υπεύθυνου είναι πολλαπλός και σημαντικός. Πέρα από τις όποιες συγκεκριμένες αρμοδιότητές του πρέπει, προκειμένου να υπάρξει κοινή κατανόηση και δέσμευση από όλα τα τμήματα της επιχείρησης, να προσδιορίσει και να εμπλέξει στην όλη προσπάθεια και άτομα από τις διευθύνσεις Ανθρώπινου Δυναμικού, Πωλήσεων και Marketing, Δικαστικού, Επικοινωνίας, Ποιότητας, Υγείας και Ασφάλειας, Περιβάλλοντος, κ.λπ.
Μπείτε επικεφαλής! Η δέσμευση της επιχείρησης για εφαρμογή υπεύθυνων επιχειρηματικών πρακτικών πρέπει να προέρχεται από τον Ιδιοκτήτη ή το Γενικό Διευθυντή της διότι τελικά αυτός θα είναι υπεύθυνος για την επιτυχία ή αποτυχία της όλης προσπάθειας.
Βήμα 3. Καθορισμός προτεραιοτήτων
Η ένταξη της ΕΚΕ στις στρατηγικές της επιχείρησής σας δεν σημαίνει ότι οι όποιες δράσεις πρέπει να εφαρμοστούν όλες μαζί. Ανάλογα με τη συγκεκριμένη θέση της επιχείρησης, του κλάδου στον οποίο είναι δραστηριοποιημένη κ.λπ., θα πρέπει να τεθούν προτεραιότητες. Αν π.χ. η επιχείρηση δραστηριοποιείται στη βιομηχανία εξόρυξης, τότε είναι πολύ πιθανόν τα περιβαλλοντικά θέματα να είναι προτεραιότητα. Από την άλλη πλευρά, μια επιχείρηση που δραστηριοποιείται στο χώρο των υπηρεσιών μπορεί να είναι περισσότερο εκτεθειμένη σε θέματα διαφθοράς ή δωροδοκίας.
Οι προτεραιότητες τίθενται από ομάδες εργασίας που εντοπίζουν και αναλύουν τις επικίνδυνες περιοχές ή συμπεριφορές, που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την καλή φήμη της επιχείρησης, και προσδιορίζουν τις αρμοδιότητες και ευθύνες. Επίσης θα πρέπει να εξετάζονται και οι δυνατότητες που δίνονται από την εφαρμογή της ΕΚΕ για καινοτομία, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, υψηλότερη παραγωγικότητα, καλύτερη πρόσβαση σε χρηματοοικονομικά προγράμματα κ.λπ.
Σχηματίστε έναν οδικό χάρτη για την ΕΚΕ που θα περιλαμβάνει βραχυχρόνιες προτεραιότητες και μακροχρόνιους στόχους.
Βήμα 4. Προσδιορισμός των ενδιαφερόμενων μερών
Το επόμενο βήμα αφορά όλους εκείνους που άμεσα ή έμμεσα επηρεάζονται από τις δραστηριότητες της επιχείρησης και που εντάσσονται κάτω από τον όρο “ενδιαφερόμενα μέρη”. Βασικές ομάδες ενδιαφερόμενων μερών είναι : Οι εργαζόμενοι, η κοινότητα, οι πελάτες και καταναλωτές, οι προμηθευτές, το περιβάλλον, η κοινωνία γενικότερα, κ.α.
Για κάθε μια από τις πιο πάνω ομάδες θα πρέπει να σχεδιαστεί ένας χάρτης που να απεικονίζει τις σχέσεις που έχει μαζί της η επιχείρηση. Η κατά τακτά διαστήματα συζήτηση και διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη μπορεί πραγματικά να βελτιώσει τη φήμη της επιχείρησης – με πολύ μικρό κόστος. Μέσα από το διάλογο μπορεί να προκύψουν στόχοι αμοιβαίου συμφέροντος που στη συνέχεια μπορούν να ενσωματωθούν στις στρατηγικές ΕΚΕ.
Προσδιορίστε τα ενδιαφερόμενα μέρη της επιχείρησης και υιοθετήστε πρακτικές ουσιαστικού διαλόγου μαζί τους, ώστε να ανακαλύψετε τις δικές τους προτεραιότητες.
Βήμα 5. Καθορισμός ενός προγράμματος επιχειρηματικής υπευθυνότητας
Μετά και τον προσδιορισμό των προτεραιοτήτων και των ενδιαφερόμενων μερών το επόμενο βήμα είναι ο καθορισμός ενός προγράμματος επιχειρηματικής υπευθυνότητας. Ανάλογα με την ομάδα ενδιαφερόμενων μερών στην οποία θα απευθύνεται το πρόγραμμα μπορεί να περιλαμβάνει θέματα που καλύπτουν περιβαλλοντικά, εργασιακά, κοινωνικά θέματα ή θέματα αγοράς δηλαδή σχέσεων με πελάτες και προμηθευτές. Κάθε επιχείρηση πρέπει να εντοπίζει τις δράσεις που ταιριάζουν καλύτερα σε εκείνη και τα ενδιαφερόμενα μέρη της και να αναπτύσσει προγράμματα, καινοτομώντας και αξιοποιώντας τα “ανταγωνιστικά της πλεονεκτήματα”. Ενδεικτικά αναφέρονται:
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
- επίσημη δέσμευση της επιχείρησης στη “βιώσιμη ανάπτυξη” (βιώσιμη ανάπτυξη σημαίνει ανάπτυξη που καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να την υπονόμευση της δυνατότητας των μελλοντικών γενεών να καλύπτουν τις δικές τους)
- διαρκή προσπάθεια για βελτίωση της αποτελεσματικότητας με την οποία η επιχείρηση χρησιμοποιεί όλες τις μορφές ενέργειας και πρώτων υλών
- προγράμματα για έλεγχο της χρήσης ενέργειας, νερού και πρώτων υλών και των εκπομπών στο περιβάλλον
- συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης με στόχους και διαδικασίες για αξιολόγηση της προόδου. Μείωση των αρνητικών αντίκτυπων και μεταφορά καλών πρακτικών σε όλη την ιεραρχία και όλες τις εγκαταστάσεις αλλά και στους βασικούς προμηθευτές και πελάτες
- δέσμευση για χρήση και παραγωγή ανακυκλωμένων και ανακυκλώσιμων υλικών, αυξάνοντας την ανθεκτικότητα των προϊόντων και ελαχιστοποιώντας τη συσκευασία μέσα από αποτελεσματικό σχεδιασμό
- αντιστάθμιση των εκπομπών άνθρακα με ισοδύναμη μείωσή του μέσω π.χ. δεντροφυτεύσεων ή αναδασώσεων
ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ
- ύπαρξη πολιτικών που διασφαλίζουν την υγεία και ασφάλεια όλων των εργαζομένων – οι οποίες γίνονται γνωστές στους εργαζόμενους
- μεγιστοποίηση της συμμετοχής των εργαζομένων στην εταιρική διακυβέρνηση και βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος
- όμοια μεταχείριση προς τους εργαζόμενους με μερική απασχόληση π.χ. ως προς τους μισθούς, την προαγωγή και την κατάρτιση
- προσφορά δυνατοτήτων κατάρτισης και μεγιστοποίησης των ευκαιριών προαγωγής μέσα από την ίδια την οργάνωσή της. Η κατάρτιση επεκτείνεται σε θέματα διαχείρισης της προσωπικής ζωής, στο σχεδιασμό για τη μετά τη συνταξιοδότηση ζωή κ.λπ.
- ανάπτυξη και επικοινωνία πολιτικών που στοχεύουν στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής όπως ελαστικό ωράριο, φροντίδα των παιδιών κατά τις εργάσιμες ώρες κ.λπ.
- παροχή προγραμμάτων προληπτικού ελέγχου υγείας και ενθάρρυνση πρακτικών που δημιουργούν υγιές εργασιακό περιβάλλον (πολιτικές κατά του καπνίσματος, υποστήριξη εκείνων που κάνουν χρήση αλκοόλ ή ουσιών)
- ύπαρξη πολιτικών που περιλαμβάνουν μετρήσιμους στόχους για προώθηση των ίσων ευκαιριών και ενδυνάμωσης του προσωπικού, οι οποίοι αναθεωρούνται συχνά ανάλογα με τις επιδόσεις
- ύπαρξη πολιτικών κατά των διακρίσεων σε προσλήψεις, μισθούς, κατάρτιση ή απόλυση οποιουδήποτε εργαζόμενου με βάση το γένος, τη φυλή, την ηλικία, την εθνότητα, την φυσική ανικανότητα, τον σεξουαλικό προσανατολισμό και τη θρησκεία. Επίσης, ύπαρξη πολιτικών κατά της παρενόχλησης και της καταδυνάστευσης και καταβολή ίσης αξίας αμοιβών για παρεμφερείς εργασίες
- ανταπόκριση στα ή υπέρβαση των διεθνώς αναγνωρισμένων εργασιακών προτύπων σε όλα τα μέρη όπου λειτουργεί η επιχείρηση, συμπεριλαμβανόμενης της ελευθερίας του συνδικαλίζεσθαι
ΑΓΟΡΑ
- παρακολούθηση των πρακτικών απασχόλησης των βασικών επιχειρηματικών συνεργατών, προμηθευτών και διανομέων και ενθάρρυνση για ευθυγράμμιση με τις πολιτικές της επιχείρησης
- ανάπτυξη και εφαρμογή Κώδικα Δεοντολογίας Προμηθευτών
- υποστήριξη οργανώσεων που προωθούν την ιδέα του δίκαιου εμπορίου και τη συμμόρφωση με ειδικά θέματα όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα
- γνώση του τόπου και των συνθηκών που παράγονται τα προϊόντα της επιχείρησης
- ενίσχυση της διαφάνειας και της ιχνηλασιμότητας των προϊόντων και των πρώτων υλών αυτών στα μηνύματα και την ευρύτερη ενημέρωση των καταναλωτών/πελατών
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
- υιοθέτηση μηχανισμών μεγιστοποίησης και προώθησης της αμφίδρομης επικοινωνίας και συνεργασίας με τις τοπικές κοινωνίες
- αντιμετώπιση της κοινότητας ως σημαντικού ενδιαφερόμενου μέρους με πολιτική τακτικής ενημέρωσης για τις λειτουργίες της επιχείρησης
- επιβεβαίωση πως ενδεχόμενες επιπτώσεις των σημερινών και μελλοντικών δραστηριοτήτων της επιχείρησης προς την τοπική κοινότητα λαμβάνονται υπόψη κατά τη λήψη αποφάσεων
- χρήση των προμηθειών και επενδύσεων για βελτίωση της τοπικής οικονομίας και της κοινωνικής ανάπτυξης
- ύπαρξη κοινωνικών προγραμμάτων που ενθαρρύνουν τον εθελοντισμό των εργαζομένων και υποστηρίζουν την κοινότητα μέσω παροχών σε είδος
- εστίαση σε τουλάχιστον ένα σημαντικό θέμα που απασχολεί την κοινότητα και χρήση του οικονομικού και πολιτικού βάρους της επιχείρησης για την επίλυσή του
- παροχή εθελοντικής εργασίας σε τοπικές οργανώσεις από ιδιοκτήτες της επιχείρησης, μέλη της διοίκησης καθώς και το σύνολο των εργαζομένων
- εξέταση εφαρμογής κοινών εκστρατειών marketing με οργανώσεις για κοινωνικούς σκοπούς
Βήμα 6. Εφαρμογή – Παρακολούθηση εφαρμογής – Μέτρηση
Στην πραγματικότητα, η διαδικασία εφαρμογής απαιτεί την εμπλοκή όλων των εργαζομένων.
Ορισμός ομάδας έργου: Είναι ευκολότερο να ξεκινήσετε τη διαδικασία με μια ομάδα οδηγό σε ένα τομέα που έχει οριστεί ως προτεραιότητα. Η ομάδα θα πρέπει να αποτελείται από εργαζόμενους σε διάφορες ιεραρχικές θέσεις συμπεριλαμβανομένων ατόμων που έχουν τη γενική στρατηγική άποψη της επιχείρησης. Γενικά είναι καλή ιδέα στην ομάδα να συμμετέχουν ιδιαίτερα άτομα με εμπειρία από τους τομείς της παραγωγής, των προμηθειών και της έρευνας και ανάπτυξης.
Αποστολή της ομάδας: Είναι να διαμορφώσει – αν χρειάζεται – νέες πολιτικές και διαδικασίες και στη συνέχεια να τις κάνει πρακτική στο συγκεκριμένο τομέα. Στην αρχή η ομάδα θα εξαρτηθεί από άλλους εργαζόμενους για τη συλλογή στοιχείων και αργότερα για την εφαρμογή των ενεργειών βελτίωσης. Θα πρέπει επίσης να συμμετέχει στα στάδια της εφαρμογής των νέων πρακτικών.
Παρακολούθηση εφαρμογής: Είναι βασικό στοιχείο της όλης διαδικασίας βελτίωσης, διότι διασφαλίζει τη δέσμευση της επιχείρησης και προστατεύει την αξιοπιστία της. Τα ποσοτικοποιημένα μεγέθη όπως π.χ. μείωση των εκπομπών, μείωση της χρήσης πρώτων υλών και των αποβλήτων είναι εύκολο να μετρηθούν, ωστόσο η μέτρηση ποιοτικών δεδομένων όπως π.χ. ικανοποίηση του προσωπικού είναι πιο απαιτητική και χρειάζεται να έχουν τεθεί εκ των προτέρων κάποια ελάχιστα αντικειμενικά κριτήρια.
Αξιολόγηση διαδικασιών και αποτελεσμάτων: Είναι εργαλείο που διευκολύνει τη μάθηση, ενθαρρύνει το διάλογο και προωθεί τις δράσεις. Ιδανικά, μια αξιολόγηση κάθε χρόνο βοηθά στην καλύτερη κατανόηση των περιστασιακών σχέσεων μεταξύ εφαρμοζόμενων πρακτικών ΕΚΕ και των πραγματοποιθέντων αποτελεσμάτων.
Στοχοθεσία για βελτίωση: Η μέτρηση των αποτελεσμάτων εφαρμογής πρακτικών ΕΚΕ είναι εφικτή με χρήση συγκριτικών μεθόδων που λαμβάνουν υπόψη τις συνθήκες και προτεραιότητες σε εθνικό επίπεδο, τη φύση των δραστηριοτήτων (ανάλογα με τον κλάδο) καθώς και με την αξιοποίηση εργαλείων αυτό-αξιολόγησης και διαρκούς βελτίωσης.
Διασφάλιση της αξιολόγησης. Στην περίπτωση που η αξιολόγηση ανατίθεται εσωτερικά είναι αναγκαία η ανάπτυξη ενός εργαλείου ελέγχου και οδηγιών για την εφαρμογή του, παράλληλα με την κατάρτιση εσωτερικών ελεγκτών. Εναλλακτικά η αξιολόγηση ανατίθεται σε ανεξάρτητο εξωτερικό ελεγκτικό φορέα ή ανεξάρτητο εξωτερικό ελεγκτή που διασφαλίζει βάσει προτύπου ότι πραγματοποιούνται οι διορθωτικές ενέργειες για βελτίωση.
Βήμα 7. Επικοινωνία – Δημοσιοποίηση
Συνεχής και επαγγελματική επικοινωνία των δράσεων ΕΚΕ και του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η επιχείρηση δείχνει ότι έχετε αναλάβει σοβαρά τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές σας ευθύνες. Αυτό αυξάνει τη φήμη της επιχείρησής σας, βελτιώνει τις σχέσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη σας, παρακινεί το προσωπικό σας και μπορεί να βελτιώσει την πρόσβασή σας σε νέες αγορές και επιχειρηματικές συνεργασίες.
Η δημοσιοποίηση των δράσεων ΕΚΕ δημιουργεί αξία σε εκείνους που την ετοιμάζουν, γιατί οι πληροφορίες που δίνονται βοηθούν στην λήψη αποφάσεων, στη βελτίωση υφιστάμενων προγραμμάτων κ.λπ.
Μερικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τη διαδικασία δημοσιοποίησης ως εργαλείο εσωτερικής επικοινωνίας για συνεχή βελτίωση. Άλλες επιχειρήσεις τη χρησιμοποιούν ως μέσο βελτίωσης των εξωτερικών τους σχέσεων και της φήμης τους.
Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι η δημοσιοποίηση δεν πρέπει να περιλαμβάνει ανθοστόλιστες λεκτικά φράσεις κενές περιεχομένου. Προκειμένου να υπάρξει προστιθέμενη αξία, οι δημοσιοποιήσεις πρέπει να βασίζονται σε πραγματική δέσμευση για την ΕΚΕ, διάθεση για επικοινωνία αυτών που έχουν πραγματοποιηθεί και παρακίνηση για συνεχή βελτίωση. Ιδεατά δε να συνδέονται και με τις οικονομικές πληροφορίες της επιχείρησης.